دوربین مداربسته
دوربین مداربسته چیست؟
واژه “دوربین مداربسته” برگردان فارسی کلمه انگلیسی Close Circuit Television یا به اختصار CCTV می‌باشد. در این سیستم، تصاویر دوربینهای مداربسته از طریق یک مدار بسته (Close Circuit) به دستگاه ضبط تصاویر (DVR یا NVR) یا نمایشگر تصاویر (Monitor) فرستاده می‌شود. در واقع به غیر از دستگاه مرکزی ضبط یا نمایش، هیچ دستگاه و یا فرد دیگری توانایی مشاهده و یا ضبط تصاویر را نخواهد داشت و به همین دلیل یک مدار بسته بین دوربین و نمایشگر تشکیل می‌شود. دوربین مداربسته یا CCTV یک سیستم امنیتی و نظارتی است که در مکان‌های تجاری و عمومی و حتی منازل مورد استفاده قرار می‌گیرد. دوربین مداربسته در واقع کار جمع‌آوری اطلاعات محیط اطراف را از طریق مانیتورینگ و ارسال اطلاعات به حافظه ذخیره‌سازی انجام می‌دهد که در صورت لزوم امکان بررسی آنها وجود دارد.
پیشنهاد امروز
دوربین مداربسته اپتینا مدل NORMA 200ASF-EL
مشاهده قیمت روز، تصاویر بیشتر و خرید
تاریخچه:
نخستین سیستم مداربسته در سال 1942 میلادی توسط شرکت زیمنس آلمان به منظور مشاهده پرتاب موشک های v2 نصب شد. یک مهندس آلمانی بنام "والتر بروچ" مسئول نصب این سیستم بود.
در آمریکا اولین تبلیغ دوربین مداربسته در سال 1949 مربوط به محصولی با نام "وریکون" بود که در تبلیغات گفته میشد به مجوز دولتی نیازی ندارد.از آن پس سیستم های ضبط تصاویر دوربین مداربسته در برخی پایگاه های فضایی بزرگ جهت ضبط تصاویر پرتاب موشک ها بکار گرفته شد و خیلی زود روی موشک ها نصب شد تا جایی که تصاویر را همراه با صدا به زمین ارسال کرد.
اولین رونمایی از دوربین مداربسته در اماکن عمومی آمریکا در سال 1973 بود. زمانی که در میدان تایمز نیویورک اولین دوربین مداربسته به منظور جلوگیری از جرایم در محدوده نصب شد اما نقش چشمگیری در کاهش جرایم ایفا نکرد. تا ایتکه در سال 1980 دوربین های مداربسته در سطح گسترده ای در سراسر آمریکا بخصوص در مراکز عمومی بکار گرفته شد. بنظر می آمد استفاده از دوربین مداربسته راهی ارزان تر در مقایسه با بکارگیری نیروهای پلیس برای شناسایی جرایم باشد.
بتدریج برخی از حرفه ها و مشاغل بخصوص آنهایی که بیشتر در معرض سرقت قرار داشتند نیز به دوربین مداربسته روی آوردند. در سال 1990 دستگاه های ضبط تصاویر دوربین ها تنها با قابلیت " ضبط بعد از شناسایی حرکت" وارد بازار شدند که استفاده از دوربین مداربسته را در این کشور بسیار بیشتر کرد. تا قبل از آن، دستگاه های ضبط تصاویر تا حد زیادی از نظر میزان حجم ذخیره و قابلیت ها بسیار محدود بود. از نیمه دوم سال 1990 پلیس دوربین های زیادی را در سطح شهرها بخصوص مراکز عمومی ، مدارس و پروژه های ساختمانی نصب کرد.
در انگلستان نیز استفاده از دوربین مداربسته بسیار متداول شد. شهر "نورفولک" انگلستان نخستین جایی در این کشور بود که دوربین ها در آن نصب شدند.بطور کلی در دهه میلادی بین 1990 تا 2000 استفاده از دوربین های مداربسته در بسیاری از کشورها رواج یافت.
کاربردهای دوربین های مداربسته
کاربرد اصلی و عمده دوربینهای مدار بسته در سیستم‌های حفاظتی و امنیتی است. اما کاربردهای آن به سیستم‌های حفاظتی و امنیتی محدود نمی‌شود کاربردهایی نظیر کاربردهای پلیسی، نظامی، فضایی، صنعتی، کنترل ترافیک، ارتباطات ویدئویی و تصویربرداری نامحسوس. در ادامه بر بررسی برخی از این کاربردها می‌پردازیم.
1. کاربرد دوربینهای مداربسته در پلیس
در گذشته جرائم بی‌شماری در سطح شهرها اتفاق می‌افتاد که با نصب دوربینهای مداربسته در سطح شهرها باعث پیشگیری از جرائم و آسیب‌های دیگر اجتماعی شده است. این جرائم شامل رفتارهای ناهنجار رانندگان، کنترل سرعت وسایل نقلیه، تصادفات، کنترل و اعلام وضعیت بزرگراه‌های شهرها می‌باشند.
2. دوربین های مداربسته کنترل ترافیک
امروزه در اکثر کشورهای جهان از دوربینهای مداربسته برای کنترل ترافیک وسایل نقلیه در سطح گسترده‌ای استفاده می‌شود. برای نظارت ترافیکی در شهرها و کشورها، دوربینهای مداربسته را در خیابان‌ها و بزرگراه‌ها نصب می‌کنند تا ترافیک و رفت و آمد خودروها را مورد بررسی قرار دهند. اگر در قسمتی از جاده تصادفی رخ داده باشد، پلیس می‌تواند از طریق دوربین مداربسته، بلافاصله از وقوع تصادف آگاه شده و اقدامات لازم را انجام دهد. از طرفی نظارت بر رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی از جمله رعایت سرعت مجاز، با استفاده از دوربینهای مداربسته امکان‌پذیر شده است. پلیس می‌تواند با مشاهده پلاک خودروی متخلف، راننده مربوطه را شناسایی و جریمه کند.
3. کاربرد دوربینهای مداربسته در صنعت
در کارخانجات صنعتی نیز از دوربینهای مداربسته در محل‌ها یا مراحلی از کار که حضور فیزیکی انسان خطرناک، دشوار و یا حتی غیرممکن است نیز بهره گرفته می‌شود. از جمله این مشاغل می‌توان به صنایع شیمیایی و راکتورهای هسته‌ای اشاره کرد. بدیهی است که نظارت روند این پروسه به صورت مستقیم امکان‌پذیر نیست. در این شرایط دوربینهای مداربسته می‌توانند نقش مهمی را ایفا کنند. دوربینهای مداربسته مورد استفاده در صنعت، بر خط تولید محصول نظارت می‌کنند. نوع دیگری از دوربین مداربسته نیز در صنعت استفاده می‌شود که حساس به درجه حرارت هستند و در هر مرحله‌ای از فرآیند، درجه حرارت را اندازه‌گیری می‌کنند.
4.کاربرد دوربینهای مداربسته به منظور نظارت بر کارمندان
کارفرما می‌تواند به منظور نظارت بر ایمنی و عملکرد صحیح کارکنان دوربین مداربسته را در محیط کار نصب کند. لازم به ذکر است که نصب دوربین مداربسته در ساختمان‌های اداری و کاری، باید با آگاهی کارمندان انجام گیرد و حقوق انسانی رعایت شود.
5.کاربرد دوربینهای مداربسته در مکان‌های عمومی
استفاده از دوربینهای مداربسته در مکان‌های عمومی مانند مجتمع‌های تجاری، ورزشی، تفریحی، پارکینگ‌ها، مناطق توریستی، رستوران‌ها و … باعث می‌شود تا ضریب امنیتی در آن مکان بالا رفته و لذا حاضرین در آن مکان احساس امنیت بیشتری داشته باشند. زیرا می‌دانند که در صورت بروز حادثه، پلیس می‌تواند از تصاویر دوربینهای مداربسته استفاده کرده و مجرم را شناسایی کند.
دسته‌بندی انواع دوربینهای مداربسته
دوربینهای مداربسته از چند دیدگاه مختلف دسته بندی می‌شوند:
از نظر نوع سیگنال:
- دوربینهای آنالوگ (Analog)
- دوربینهای تحت شبکه (IP)
- دوربینهای دو منظوره
از نظر شکل ظاهری و کاربرد متناظر:
- دوربینهای دام (Dome)
- دوربینهای بولت (Bullet)
- دوربینهای صنعتی (Box)
- دوربینهای مینیاتوری (Pinhole)
- دوربینهای دید در شب (مادون قرمز یا IR)
- دوربینهای اسپید دام (چرخشی یا PTZ)
از نظر قاب و پوشش:
- دوربینهای Out-door
- دوربینهای In-door
دوربینهای مداربسته آنالوگ (Analog)
این دوربین‌ها نسل ابتدایی دوربینهای مداربسته می‌باشند که برای دریافت و ارسال اطلاعات صدا و تصویر از امواج آنالوگ استفاده می‌کنند. صدا و تصویر این دوربین‌ها هر یک توسط کابل دورشته‌ای جداگانه منتقل می‌شود که یک رشته از سیم‌ها نقش جلوگیری از نویز بر سیم اصلی را ایفا می‌کند. کابل متداول برای انتقال تصویر این دوربین‌ها کابل کواکسیال RG-59 است؛گرچه ارتباط تصویر این دوربین‌ها با کابل‌های مختلف بر حسب نیاز امکان‌پذیر است. کیفیت این دوربین‌ها همانگونه که از نامشان پیداست تابعی از امواج آنالوگ است. نویزهای مختلف الکترومغناطیسی و نویزهای ناشی از نوسانات برق همواره یکی از تهدیدات جدی بر کیفیت دوربینهای مداربسته آنالوگ می‌باشند. به همین دلیل استفاده از کابل‌ها و تجهیزات با کیفیت بالا روی کیفیت تصویر در این نوع دوربین‌ها تاثیر بسزایی دارد.
دی وی آر ها دستگاه‌های مختص ضبط و کنترل تصاویر دوربینهای آنالوگ هستند. این دستگاه امکان کنترل و ارتباط دیجیتال با شبکه را نیز فراهم می‌کند. قیمت کم، سیستم کوچک و نصب آسان، سه مزیت مهمی هستند که دوربینهای آنالوگ را به بهترین انتخاب برای کاربران خانگی و کسب و کارهای کوچک تبدیل کرده‌اند.
- مزایای دوربین های آنالوگ:
- قیمت پایین
- تنوع گسترده در بازار ایران
- سادگی نصب نسبت به دوربین های دیجیتال
- معایب دوربین های آنالوگ:
- کیفیت آنالوگ : کیفیت پایین‌تر نسبت به دیجیتال
- امکان نویزپذیری: به دلیل استفاده از سیستم آنالوگ
- هزینه بالای سیم‌کشی
- ارتباط بی‌سیم با کیفیت پایین و نا‌امن
دوربین های دیجیتال یا تحت شبکه (IP)
دوربینهای IP که با نام‌های دوربینهای تحت شبکه و یا دوربینهای دیجیتال نیز شناخته می‌شوند، نسل جدید دوربینهای مداربسته هستند. امروزه بازارهای جهانی تمایل زیادی به دوربینهای دیجیتال نشان داده است. این دوربین‌ها همانگونه که از نامشان پیداست از امواج کاملا دیجیتال برای تحلیل و ارسال داده‌های تصویر و صدا استفاده می‌کنند. یعنی برخلاف دوربینهای آنالوگ، این دوربین‌ها از همان ابتدای دریافت تصاویر امواج را دیجیتال می‌کنند. ضمن بکارگیری امواج دیجیتال، آنها تحت بستر شبکه کنترل و مرتبط می‌شوند. هر دوربین همانند یک وسیله در شبکه عمل می‌کند و به وسیله شناسه شبکه IP و در قالب الگوها و قوانین شبکه به مرکز کنترل متصل می‌گردند.
اجزای تشکیل‌دهنده دوربینهای دیجیتال عبارتند از لنز، سنسور تصویر، پردازشگر تصویر، چیپ فشرده‌سازی و چیپ شبکه.ساختار سیستمی این دوربین‌ها بدین‌گونه است که اگر قصد داشته باشید به صورت آنلاین و از طریق اینترنت محل مورد نظر خود را مشاهده کنید، می‌توانید با تنظیم آدرس IP بر روی آنها، از طریق شبکه یا اینترنت، به صورت آنلاین تصاویر ارسال شده از دوربینهای مداربسته را دریافت کرده و مشاهده نمایید. در ضمن این دوربین‌ها همانند دوربینهای آنالوگ، نیاز به یک مودم روتر نیز دارند.
در سیستم‌های مداربسته آنجا که نیاز به کابل ارتباطی است دوربینهای تحت شبکه می‌توانند با ارتباطات سِری و شبکه ای از افزایش تعداد سیم جلوگیری کنند. ارتباط دوربینهای مداربسته بی‌سیم از طریق IP بسیار مطمئن‌تر و امن‌تر است. در سیستم‌های بستر شبکه امکان کدگذاری امنیت بالایی را برای آن فراهم می کند. ضمن اینکه ارتباط بی‌سیم دیجیتال و تحت شبکه بدون افت کیفیت تصویر و صداست و امواج نویز بر کیفیت تصویر بی‌تاثیر است. بحث دوربین های تحت شبکه IP همسان با بحث بر سر شبکه‌های کامپیوتری بسیار گسترده و پیچیده است.
- مزایای دوربینهای IP
- کیفیت بالای تمام دیجیتال
- امکان استفاده بهینه از کابل‌های ارتباطی
- امکان ارتباط بی‌سیم با امنیت و کیفیت بالا
- امکان ارسال همزمان تصویر،صدا و برق در بستر شبکه
- معایب دوربینهای IP
- قیمت بالای دوربین‌ها
دوربینهای مداربسته دومنظوره
این دوربین‌ها در واقع دوربینهای آنالوگی هستند که پرت خروجی شبکه نیز در آنها تعبیه شده است. کیفیت آنها آنالوگ است و امکان استفاده از آنها بصورت دوربین آنالوگ و یا دوربین تحت شبکه وجود دارد. استفاده از این دوربین‌ها تنها زمانی توصیه می‌شود که سیستم مداربسته از نوع آنالوگ بوده اما اتصال یک یا چند دوربین به صورت مستقیم به شبکه مورد نیاز است.
دوربینهای مداربسته دام (Dome)
معنی لغتی کلمه دام (Dome) گنبد است. در واقع دوربین دام به معنی دوربین گنبدی شکل بوده و عنوان دوربینهای سقفی نیز درباره آنها بکار می‌رود. این دوربین‌ها بیشتر برای نصب در محیط‌های داخلی و بر روی سقف طراحی شده و در اشکال فانتزی و متفاوتی در بازار موجود است. صرف نظر از قابلیت دید در شب و یا نوع لنز یا نوع امواج به کلیه دوربینهای سقفی گنبدی شکل دوربین دام گفته می‌شود.
دوربینهای مداربسته بالت (Bullet)
دوربین مداربسته Bullet دوربین‌هایی با بدنه معمولا استوانه‌ای شکل و عموما فلزی هستند.دوربین مداربسته بولت معمولا کاربرد بیرونی دارند. با توجه به سیستم حفاظتی و ضد آب بودن بدنه (IP66) این دوربین‌ها و شکل خاصشان این نوع دوربین مداربسته برای محیط‌های بیرونی یا شرایط سخت آب و هوایی نیز مناسب هستند.
دوربینهای بالت در کیفیت‌های متفاوت در طرح‌های مختلف به صورت شبکه و آنالوگ ساخته و به بازار عرضه می‌شوند و از نظر کیفیت تصویر محدودیتی ندارند. توجه داشته باشید که ضد آب بودن دوربین مدار بسته بولت به معنای امکان غوطه‌ور کردن آن در آب نیست. (البته این اختلاف سیستم حفاظتی IP66 و IP67 نیز می‌تواند باشد و دوربین‌هایی هستند که این قابلیت را نیز داشته باشند.)
دوربین مدار بسته بولت عموما دارای دید در شب (IR) هستند. در این دسته دوربینهای مداربسته معمولا دید در شبی با برد بالا نیز دارند. برد دید در شب این دوربین‌ها وابسته به تعداد و نوع LEDهای تعبیه شده بر روی دوربین مداربسته کم و زیاد می‌شود. توجه داشته باشید که برد دید در شب نوشته شده در کاتالوگ دوربین‌ها به بالاترین برد پرتاب نور دوربین اشاره دارد و الزاما مشخص کننده برد مفید دید در شب دوربین نیست.
دوربینهای مداربسته بولت از نظر نوع لنز به دو دسته لنز ثابت (Fixed Lens) و لنز متغیر (Varifocal Lens) تقسیم می‌شوند. دوربینهای بولـت (Bullet) با لنز ثـابت معمولا با لنز 3.6 (70 درجه)، 6 (50 درجه) یا 12 (25 درجه) میلیمتر ساخته می‌شوند و دوربینهای بولت با لنز متغیر معمولا لنز 3-9(35 تا 80 درجه) میلیمتر یا 2.8-12 (~25 تا 85 درجه) میلیمتر دارند.
دوربینهای مداربسته صنعتی (Box)
استفاده از این دوربین‌ها برخلاف نامشان در بازار ایران، منحصر به مصارف صنعتی نیست. این دوربین‌ها که نام اصلیشان دوربینهای بادی body camera می‌باشد، دوربینهای مکعب مستطیل شکلی هستند که معمولا قابلیت نصب لنز بصورت جداگانه روی آنها تعبیه شده است. از آنجا که سایر دوربین‌ها قابلیت سوار شدن لنز یا تعویض آن را ندارند از این دوربین‌ها بیشتر در جاهایی استفاده می‌شود که زوم یا فکوس مطلوب باشد. دوربینهای صنعتی با قاب و یا بدون قاب در داخل و یا خارج ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
دوربینهای دید در شب (IR)
به کلیه دوربین‌هایی که از نور مادون قرمز برای تشخیص تصاویر استفاده می‌کنند دوربینهای دید در شب یا اینفرارد (IR) گفته می‌شود. در دوربینهای مداربسته از این تکنولوژی بیشتر برای تشخیص تصاویر در تاریکی استفاده می‌شود. معمولا تعدادی LED در اطراف لنز این دوربین‌ها نصب شده و به وسیله یک سنسور نور در تاریکی روشن می‌شوند.
دوربینهای مداربسته اسپید دام (چرخشی یا PTZ)
دوربینهای چرخشی یا Speed Dome و یا PTZ دوربینهای مداربسته ای گفته می‌شوند که قابلیت چرخش دوربین در جای خود به وسیله کنترل‌کننده یا اتوماتیک فراهم شده باشد. از این دوربین‌ها بیشتر در مواقعی استفاده می‌شود که نیاز است فرد تصاویر دوربین مداربسته را همزمان نظارت کند. از اینرو فرد می‌تواند با استفاده از قابلیت PTZ سیستم‌های مداربسته، دوربین را به هر جهت که می‌خواهد بچرخاند و در هر جا که می‌خواهد زوم کند. این دوربین‌ها معمولاً دارای بدنه دام (گنبدی) شکل و یک پایه، با توجه به شرایط نصب آن هستند. این دوربین‌ها قابلیت نصب شدن بر روی سقف را نیز دارند.
PTZ مخفف سه کلمه (Pan-Tilt-Zoom) است.
دوربینهای مداربسته In Door و Out Door
دوربینهای مداربسته ممکن است برای مشاهده فضاهای سرپوشیده و داخلی ساختمان‌ها استفاده شوند و یا در برخی از مواقع بر حسب نیاز در فضای خارج محیطی و در مکانی رو باز نصب شود.
دوربین‌هایی که در محیط‌های بیرون وجود دارند به دلیل اینکه هم میزان نور محیط و هم شرایط آب و هوایی متفاوت است نیازمند نوعی طراحی بوده که دوربینهای مداربسته را در برابر تغییرات مقاوم سازد. به دلیل تغییر نور در فضاهای باز لنز دوربین مداربسته باید به نحوی باشد که توانایی تفکیک رنگ، تنظیم نمودن نور دریافتی، کم کردن و از بین بردن نویز در تصویر، نمایش تصویر واضح در شب و یا نورکم را داشته باشد و همچنین نسبت به آب و ضربه نیز مقاوم باشد.
امروزه بیشتر دوربینهای مداربسته دارای کاور ضد آب بوده و به نحوی ساخته شده‌اند که هم قابلیت نصب در محیط داخلی و هم در محیط خارجی را دارند. همچنین اکثر دوربینهای مداربسته با شدت نورهای مختلف می‌توانند تصویر ایده‌آل ارائه کنند .
البته دوربینهای مداربسته‌ای که جنس بدنه آنها در برابر آفتاب و گرمای زیاد، باران، برف، رطوبت، سرما و ضربه احتمالی مقاوم‌تر است و دارای استانداردهای IP و IK هستند، معمولا برای استفاده در فضاهای خارجی مناسب‌تر می‌باشند .
سخن پایانی
امروزه بحث امنیت افراد و اماکن مختلف به دلیل وجود جرائم بسیار زیادی که روزانه اتفاق می‌افتد بسیار مورد توجه است؛ اما محافظت از خانه، اداره، کارخانه و یا هرگونه دارایی نمی‌تواند زیاد هزینه‌بر باشد و پیشرفت تکنولوژی و علوم این کار را به ساده‌ترین شکل ممکن در آورده است. دوربینهای مداربسته که برای اولین بار در سال 1942 اختراع شدند امروزه به صورت چشمگیری مورد استقبال مردم قرار گرفته است و برای تأمین امنیت هر محلی از آن استفاده می‌کنند. این دوربین‌ها روز به روز بیشتر مورد استقبال قرار می‌گیرند و جایگزین شیوه‌های سنتی تامین امنیت شده‌اند.
خاجی کالا بزرگترین هایپر ساختمانی در ایران می باشد.
